ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΠΓΚΡΑ..ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΣΦΑΛΜΕΝΗΣ ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

 

Οι κοινωνικές αρρωστιες  ταλαιπωροῦν γενικα τον κοσμο. 

Κυριο χαρακτηριστικό εἶναι η ευκολια διολισθησης απ τη μια στην αλλη εποψη. 

Οποια μας βολευει καθε φορα.. 

Ετσι καποιοι διαταραγμενοι, αὐτούς πού ἀπέρριπταν, κατόπιν τούς ἀποδέχονται ὡς πρότυπα, καί δασκάλους κι αὐτούς ἀπ’ τούς ὁποίους προηγουμένως ἐμπνέονταν  ὡς πολιτικές ἤ ἐκκλησιαστικές ὀντότητες τούς ἀπορρίπτουν, τούς κατηγοροῦν, ἀκόμη καί τούς ὑβρίζουν. 

Κάποιες φορές μάλιστα προσπαθοῦν νά τούς καθοδηγήσουν σάν νά εἶναι πολύπειροι λαϊκοί γέροντες, ποιμένες τῶν ποιμένων, κάτοχοι τῆς δῆθεν ἀνόθευτης ἀλήθειας, ἐνῶ εἶναι ἔκδηλη ἡ ἄγνοιά τους.

Οἱ διακατεχόμενοι ἀπό αὐτήν τήν ἀστάθεια στίς ἐκτιμήσεις τους, εἶναι σάν νά βλέπουν τούς ἀνθρώπους γύρω τους νά ἀλλάζουν. 

Τούς ἀντιμετωπίζουν σάν νά εἶναι ἄλλοι ἄνθρωποι. Μπορεῖ σωματικά νά τούς βλέπουν ἴδιους, ἀλλά τούς θεωροῦν  σωσίες αὐτῶν πού ἤξεραν, μέ διαφορετικές  ἀπόψεις, θεωρίες ἤ, πιό εἰδικά, μέ διαφορετική ἀπό ἐκείνους θεολογία καί μέ νοθευμένο τό ἦθος τους. 

Στόν ἐκκλησιαστικό χῶρο, αὐτός πού κινεῖται μέ τήν κοινή λογική, δέν συγχέει τήν πλάνη μέ τήν ἀλήθεια, δέν θεωρεῖ ἀλήθεια τίς ἀπόψεις. αὐτοχειροτόνητων..δασκάλων,   δέν σχετικοποιεῖ τά δόγματα τῆς πίστεως, παίρνει ἀπό τούς ἄλλους ὅ,τι τόν ἐμπνέει σέ ὑψηλό βίο, ὅ,τι ζωντανεύει μέσα του τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας καί τήν πίστη ἐξ ἀκοῆς ἤ μελέτης τήν μεταβάλλει σέ πίστη ἐκ θεωρίας, δηλαδή ἐμπειρίας.

Οἱ δυνάμεις πού ἔχουμε  χρειάζονται  συνετή διαχείριση. 

Τό αὐτεξούσιό δέν πρέπει νά δουλώνεται σέ ὁρμέμφυτες κινήσεις καί σέ συναισθηματικές ἀντιδράσεις. 

Δέν πρέπει νά δουλώνεται σέ  εἰκόνες τῆς φαντασίας. 

Δύο ἀπό τίς δυνάμεις πού ἔχουμε χρειάζονται ἰδαίτερη προσοχή καί ἐντατική ἀσκητική μέριμνα. 

Ἡ μία εἶναι ἡ φαντασία, πού εἶναι δύναμη τῆς ψυχῆς καί ἡ ἄλλη εἶναι τό συναίσθημα, τό ὁποῖο σχετίζεται μέ τήν λειτουργία του αμυγδαλοειδους Πυρηνα. 

Τά συναισθήματα ἐνεργοποιοῦνται ἀπό φανταστικές εἰκόνες, ἀλλά καί συμβάλλουν στήν τροφοδότηση τῆς φαντασίας μέ εἰκόνες ἀνάλογες μέ τήν ποιότητά τους.

Σχετικά μέ τον αμυγδαλοειδη Πυρηνα.  νά σημειώσουμε ὅτι στά μισά τοῦ προηγούμενου αἰώνα τεκμηριώθηκε ὅτι ἡ βλάβη του ευθυνεται γιά τίς ἀλλαγές στίς συναισθηματικές διαδικασίες. Ἐπίσης, διαπιστώθηκε ὅτι ο..αμυγδαλοειδης..Πυρηνας  συμμετέχει στήν ρύθμιση  ποικιλίας γνωστικῶν λειτουργιῶν, ὅπως ἡ προσοχή, ἡ ἀντίληψη καί ἡ ἔκδηλη μνήμη. 

Σημαντικός ὁ βιολογικός ρόλος του αμυγδαλοειδους Πυρηνα.  γιά τήν ψυχική ὑγεία . 

Ο ἄνθρωπος δέν πρέπει νά εἶναι ἕρμαιο τῆς φαντασίας καί τῶν συναισθημάτων του, ἀλλά κυβερνήτης, διαχειριστής τῶν ψυχικῶν καί σωματικῶν δυνάμεων πού τοῦ δόθηκαν, πάντα πρός τό συμφέρον του. Καί τό πραγματικό συμφέρον του εἶναι ἡ ἐν Χριστῷ ἐλευθερία, ἡ ὁποία χαρακτηρίζεται ἀπό τήν ἀνιδιοτέλεια, δηλαδή τήν ἀγάπη σέ ὅ,τι εἶναι ἀληθινό, σέ ὅ,τι εἶναι ὁδός πρός τήν ἀθάνατη ζωή καί τήν ἐνυπόστατη ἀλήθεια, πού εἶναι ὁ Χριστός.

Οσον αφορα τήν ψυχιατρική διαταραχή , δηλαδή τό σύνδρομο Καπγκρά (Capgras). Μᾶς ἐνδιαφέρει πρωτίστως μιά ἀπό τίς πιθανές αἰτίες τοῦ συνδρόμου καί δευτερευόντως τά συμπτώματά του. 

Οἱ πληροφορίες μας ἀντλοῦνται ἀπό τό βιβλίο «Ψυχιατρική», ἐπιμέλεια Χ. Ἱεροδιακόνου, Χ. Φωτιάδη, Ε. Δημητρίου σ. 333 καί τήν Βικιπαίδεια.

Τό Σύνδρομο Καπγκρά (Capgras) εἶναι σπάνια ψυχική διαταραχή, κατά τήν ὁποία ὁ ἀσθενής βιώνει τήν παραίσθηση πώς ἕνας φίλος, σύντροφος, γονιός ἤ ἄλλο μέλος τοῦ στενοῦ οἰκογενειακοῦ ἤ κοινωνικοῦ του περίγυρου ἔχει ἀπαχθῆ καί ἔχει ἀντικατασταθῆ ἀπό ἕναν πανομοιότυπο σωσία. 

Συνοδεύεται ἀπό καχυποψία τοῦ ἀσθενοῦς πρός τά οἰκεῖα του πρόσωπα καί τήν ἐσφαλμένη πεποίθηση πώς ἐπιδιώκουν τό κακό του. 

Τό ὄνομα τοῦ συνδρόμου ὀφείλεται στόν Γάλλο ψυχίατρο Ζοζέφ Καπγκρά, ὁ ὁποῖος πρῶτος περιέγραψε τήν συγκεκριμένη διαταραχή. Ἡ ἀρχική ὀνομασία πού δόθηκε στήν νόσο ἀπό τούς πρώτους μελετητές της ἦταν Σύνδρομο τοῦ σωσία.

Τό σύνδρομο Καπγκρά ταξινομεῖται ὡς σύνδρομο ἐσφαλμένης ταυτοποίησης, μιά κατηγορία παραισθήσεων πού περιλαμβάνουν ἐσφαλμένη ἀναγνώριση ἀνθρώπων, τόπων ἤ αντικειμένων. 

Μπορεῖ νά ἐκδηλωθῆ σέ ὀξεία, παροδική ἤ χρόνια μορφή. Σπανιότερα μπορεῖ νά συνοδεύεται ἀπό τήν ψευδαίσθηση πώς ὁ χρόνος ἔχει συμπυκνωθῆ ἤ διαστρεβλωθῆ.

Θά πρέπει νά παρατηρηθῆ ὅτι ὁ ἀσθενής, ἐνῶ παρουσιάζει τά συμπτώματα τῆς ἀσθένειάς του, δέν βρίσκεται ἐκτός ἑαυτοῦ· βρίσκεται σέ πλήρη ἐγρήγορση καί εἶναι καλά προσανατολισμένος. 

Ὑπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις ἀσθενῶν πού διαθέτουν ὄχι τυχαία ἐξυπνάδα καί ἔχουν σκέψη διεισδυτική, καθώς καί βαθιές πνευματικές ἀναζητἠσεις. Συζητοῦν μέ ἰσχυρά λογικά ἐπιχειρήματα καί ἔχουν αἰσθητικές εὐαισθησίες καί καλλιτεχνικές ἐπιδόσεις. Τήν ψευδαίσθηση ὅμως τῆς ἀλλαγῆς οἰκείων τους ἀνθρώπων μέ σωσίες τους, τήν ἀποδέχονται πλήρως. Τήν θεωροῦν μάλιστα πλεκτάνη ἤ συνομωσία πού ὀργανώνουν καί ἐνεργοῦν, ὅπως νομίζουν, κάποιες σκοτεινές δυνάμεις καί θέλουν αὐτήν τήν συνομωσία νά τήν ἀποκαλύψουν. Αὐτό τό αἰσθάνονται ὡς ἱερό καθῆκον. 

Τό αἰσθάνονται ὡς κλήση γιά ἱεραποστολική δράση. Καί ἐπειδή δέν μποροῦν νά τήν πραγματοποιήσουν, λόγῳ τοῦ ὅτι δέν γίνονται πιστευτοί ἀπό ἄλλους, πνίγονται στίς ἐνοχές πού τούς καταθλίβουν.

Στίς περισσότερες περιπτώσεις ἡ ἐν λόγῳ αὐταπάτη παρατηρεῖται σέ ἀσθενεῖς μέ διαγνωσμένη σχιζοφρένεια, ἐνῶ ἐπίσης ἐντοπίζεται σέ περιπτώσεις ἐγκεφαλικῆς βλάβης ἤ διαφόρων τύπων ἄνοιας. Ἐμφανίζεται συχνότερα σέ ἄτομα μέ νευροεκφυλιστική νόσο καί ἰδιαίτερα σέ μεγάλες ἡλικίες. 

Ἐντοπίζεται ὅμως καί σέ νεαρότερες ἡλικίες καί μάλιστα σέ ἄτομα μέ δυνατή καί βαθιά σκέψη. 

Πιστεύεται ὅτι ἡ νόσος σχετίζεται μέ τήν ἀδυναμία φυσιολογικῆς ἀντίληψης τῶν ἀνθρωπίνων προσώπων, πού μπορεῖ νά ὀφείλεται σέ βλάβη στήν ἀμυγδαλή, ἡ ὁποία ταυτίζει τά ἐξωτερικά ὀπτικά ἐρεθίσματα μέ συναισθήματα. 

Ἡ τελευταία διαπίστωση εἶναι πολύ σημαντική. Ὅταν ταυτίζονται τά ἐξωτερικά ὀπτικά ἐρεθίσματα μέ συναισθήματα, τότε δέν βλέπουμε τήν πραγματικότητα, διότι τότε ἡ πραγματικότητα μεταβάλλεται, ὅπως μεταβάλλονται τά συναισθήματα.

Στό σημεῖο αὐτό κλείνουμε μέ δύο ἐπισημάνσεις. 

Ἡ πρώτη: 

Ὅσοι ἀφήνουν τά συναισθήματά τους νά πλεονεκτοῦν ἀπέναντι στήν λογική, τότε τό πῶς βλέπουν τόν κόσμο, τό πῶς ἀντιμετωπίζουν τούς ἀνθρώπους, τό τί θεωροῦν γνήσιο μέσα στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας ἐξαρτᾶται ἀπό τά συναισθήματά τους. Τότε τά ὀπτικά ἐρεθίσματα, ἀλλά καἰ οἱ θεσμοί τῆς κοινωνίας, οἱ νόμοι, ἀλλά καί οἱ κανόνες τῆς Ἐκκλησίας ὑποτάσσονται στά συναισθήματά τους. Ὅλα τά ἀντιλαμβάνονται, ὅπως ἀτομικά τό ἐπιθυμοῦν. 

Ἔτσι ἔχουμε πολλές θεολογικές καί ποιμαντικές ἰδιορρυθμίες.

Ἡ δεύτερη: 

Ὅσοι κινοῦνται μέ τήν καρδιά στά χέρια, μέ ἔκδηλη, δηλαδή, τήν κυριαρχία τῶν συναισθημάτων, τά ὁποῖα καταπνίγουν τήν λογική, ἐξαερώνουν 

τήν ὑπακοή στούς θεσμούς καί τήν παραδοχή τῶν δογμάτων τῆς πίστεως, 

ἀποτελοῦν εὔκολο θήραμα γι’ αὐτούς πού διψοῦν πνευματική ἐξουσία πάνω σέ ἀνθρώπους.

Χρειαζόμαστε σύνεσιν ἐν πᾶσι, ἰσορροπία ἀνάμεσα στό συναίσθημα καί τήν λογική, ἐπιδιώκοντας μέ νηφαλιότητα καί ψυχρό ὑπολογισμό 

τά καλά καί συμφέροντα ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν. 

Τότε δέν θά εἴμαστε εὐμετάβολοι στίς ἀπόψεις μας γιά τούς ἀνθρώπους, οὔτε θηράματα ἐξουσιομανῶν, 

οὔτε θά μεταβάλλουμε σέ προδότες τούς ὁμολογητές τῆς πίστης, ἐπειδή ἐρεθίστηκε τό ἀντιεμβολιαστικό μας συναίσθημα. 

Τότε τό συμφέρον μας θά μᾶς καθοδηγῆ νά παίρνουμε ἀπό παντοῦ ὅ,τι ἀγαθό ἔδωσε ὁ Θεός στόν κόσμο.

Πηγη  

Ἐπίκαιροι Σχολιασμοί: Μὲ καθοδηγὸ τὸ συμφέρον Πρωτοπρεσβύτερου Θωμᾶ Βαμβίνη

https://www.parembasis.gr/index.php/el/menu-teyxos-323/7771-2023-323-04?fbclid=IwAR15q4HkJ2vOkxvgxlSGh-D52273JjFTqEyzulM5Wd_OI-rR6LVs_sPLyng