ΧΑΡΜΟΛΥΠΗ..

 

Στον Μεγάλο Κανόνα του Αγ. Ανδρέα αρχιεπισκόπου Κρήτης του Η’ αιώνα, ο ίδιος ο άγιος “μυσταγωγεί” παρούσης και της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας 

(που ο βίος της θέλει να έχει ζήσει έναν αιώνα πρίν.) 

Στην εικόνα της Πεντηκοστής ο Απ. Παύλος–ενίοτε μαζί με τον Λουκά και τον Μάρκο- συμπαρίσταται με τους αποστόλους στο γενέθλιο της Εκκλησίας, ενώ οι ιστορικές πηγές, τους συγκαταλέγουν μεταγενέστερα στους κόλπους της.

Το Πνεύμα το Άγιο όπου θέλει πνεί

 

 

 

 

 

 

Στην εικόνα της Μεταμορφώσεως 

οι μαθητές εικονίζονται σε τόπο κοινό με τον Μωϋσή και τον Ηλία. 

Οι χορείες των Αγγέλων, των Προφητών, Αποστόλων, Πατέρων και Μαρτύρων μαζί με τα πρόσωπα των κεκοιμημένων δικαίων παρεστήκασι και συνεορτάζουν σε τόπο κοινό με αυτό των ζώντων. 

Οι παρόντες γίνονται ομόχωροι και σύγχρονοι με τους απόντες, τα πρόσωπα της Παλαιάς με αυτά της Καινής Διαθήκης, εναγκαλίζονται 

εν πόλει ζώντος Θεού.

Η έλλειψη της ζωγραφικής προοπτικής στη Βυζαντική αγιογραφία προϋποθέτει το ίδιο μυστήριο. 

Τα όρη, τα σπήλαια, οι ναοί, τα πρόσωπα βρίσκονται όλα σε.. 

πρώτο πλάνο, χωρίς βάθος, χωρίς απόσταση. 

Ενώ η ασυμμετρία και ανομοιότητα της Βυζαντινής αρχιτεκτονικής φανερώνουν την απουσία της.. στατικότητας, αυτό το αναποδογύρισμα της συμβατικής μας αντίληψης για τη δομή του χώρου: 

Η σύνθεση στο βυζαντινό οικοδόμημα... αρχίζει από τα πάνω προς τα κάτω και όχι αντιστρόφως.

 

 

 

 

 

 

 

Αυτό που διαφοροποιεί τον χώρο και τον χρόνο της ζωής της Εκκλησίας είναι ότι “περιγράφει”, με αποφατικό πάντοτε τρόπο, τις “διαστάσεις” του Θεού: 

Το Άπειρο, Το Αχώρητο, Το Απερινόητο, Το Άρρευστον, Το Άτρεπτον, Το Αναλλοίωτο. 

Κι έτσι αποκαλύπτεται ότι αυτό που συγκροτεί τη ζωή της Τριαδικής Θεότητας 

(και κατ’ επέκταση την Εκκλησία)

δεν είναι οι κοσμολογικές διαστάσεις της κτίσης, αλλά κάτι πολύ ουσιαστικότερο: η κοινωνια των.. υποστασεων..

Σώμα έν εσμέν ημείς κακείνοι, μετά ακριβείας αλλήλοις συνδεδεμένοι, ει και την εσχάτην των μελών επέχομεν τάξιν και το σώμα τούτο ου χρόνος διίστησιν, ου τόπος.. συνδεδέμεθα γαρ αλλήλοις, ου νεύρων περιβολαίς, αλλ’ αγάπης δεσμοίς περιβεβλημένοι πάντοθεν

λέει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος.

Η κατάργηση των χρονικών και τοπικών ορίων στη ζωή της Εκκλησίας, δεν φανερώνει τίποτε άλλο, παρά την συνεκτική δύναμη της Θεϊκής αγάπης που, δι’ Υιού εν Αγίω Πνεύματι, συνέχει την κτίση και τα κτίσματα.

Αυτή η αγαπητική δύναμη, στην πραγματικότητα, μας επιτρέπει να ψηλαφούμε την ενότητα του χωροχρόνου... έστω και όταν μένουμε άγευστοι της ζωής της Εκκλησίας..

Έτσι, αν θελήσουμε σχηματικά να αντιληφθούμε με ποιόν τρόπο Η Σχέση επιτρέπει την κατάργηση των κοσμικών διαστάσεων, 

Θα Μπορούσαμε Να Χρησιμοποιήσουμε Το Παράδειγμα Της Απώλειας Ενός Αγαπημένου Προσώπου...  

Η Τοπικη Και Χρονικη Απουσια Του Απο Την Καθημερινοτητα Μας ..

Δεν Συνεπάγεται Την Κατάργηση Όσων Μας Συνδέουν Με Τον Αγαπώμενο. 

Απεναντίας, σε πολλές περιπτώσεις, Είναι Αυτή Η Απουσία Του Που Κάνει Περισσότερο Ψηλαφητή Την Ύπαρξή Του, τις συγκεκριμένες στιγμές που συζητήσαμε και γελάσαμε και αγγίξαμε ο ένας τον άλλον.

 

 

 

 

 

 

Ο Θανατος Παυει Να Σημαινει Ληθη, Αλλα Αναδεικνυει Την α-ληθεια Του Ανθρωπινου Προσωπου.

Το ίδιο μπορεί να πεί κανείς ότι συμβαίνει όταν, για παράδειγμα, επιστρέψουμε στη γή των παιδικών μας χρόνων μετά από πολύχρονη απουσία. Τίποτα δεν θα είναι ίδιο. Κάπου όμως μέσα στον καμβά της μνήμης θα “βλέπουμε” τα πρόσωπα και τα πράγματα του παρελθόντος απαράλλακτα να ζωντανεύουν με την ενάργεια της φωτογραφικής εικόνας. Ειναι Το Προσωπικο Μας Βιωμα Που “Διασωζει” Και Ενοποιει Το Παρελθον Με Το Παρον.

Η χαρά του Χριστιανού είναι Σιωπηλή Και Γαλήνια. 

Δεν είναι θορυβώδης και ανήσυχη, δεν ξεσπά σε γέλια και κραυγές. 

Η εν Χριστώ χαρά δεν φαίνεται από εξωτερικά σημάδια, μόνο ακτινοβολεί με τρόπο μυστικό.

Η Αληθινη Χαρα Του Χριστου Συνδεεται Με Την Ευλογημενη Θλιψη Της Μετανοιας, Γιατι Μονο Μεσω Της Θλιψεως Αυτης Και Του Σταυρου Ερχεται Ο Ανθρωπος Σε Επαφη Με Τον Θεο, Που Ειναι Η Μοναδικη Πηγη Της Χαρας. 

Έτσι έζησαν οι άνθρωποι του Θεού και έτσι μας δίδαξαν να ζούμε κι εμείς την πίστη μας.

Ο άμετρος γέλωτας, δεν φανερώνει γνήσια χαρά, παρά έχει σκοπό τη φυγή από την αληθινή κατάσταση του ανθρώπου, μέσα από ένα τεχνητό προσωπείο. 

Δεν καλλιεργεί την ψυχή προς σωτηρία. Γι’ αυτό λέγει ο Κύριος:

“Ουαί υμίν οι γελώντες νυν, ότι πενθήσετε και κλαύσετε”

και ο Χρυσόστομος γράφει..πένθους ο παρών καιρός, και θλίψεως και δουλαγωγίας, και αγώνων και ιδρώτων, σύ δε γελάς.

 

 

 

 

 

 

Η Στενη Πυλη Που Καλουνται Να Περασουν Οι Χριστιανοι 

Ειναι Θλιψη, Αλλα Θλιψη Κατα Θεον, Γεματη Ελπιδα, Και Οχι Ανελπιδη Απογνωση.

Η πρώτη είναι σημείο μετανοίας και οδηγεί στη σωτηρία, ενώ η δεύτερη είναι σημείο θανάτου. 

Αυτή η θλίψη έχει μέσα της όλες τις ευλογίες και οδηγεί στην γαλήνια χαρά της αγιότητας. 

Ο άνθρωπος που αγωνίζεται στη ζωή του, έχει κάθε στιγμή συναίσθηση της αδυναμίας και της ελαχιστότητάς του μπροστά στη δόξα του Θεού. 

Έτσι, δεχόμενος την ευλογία, τη χάρη και το άμετρο έλεος του Θεού, είναι ταυτόχρονα γεμάτος συστολή και θλίψη για την αστοχία και την αναξιότητά του. 

Γνωρίζει ότι τις δωρεές που του χαρίστηκαν μπορεί να τις χάσει κι αυτό τον συνέχει και τον γεμίζει σεμνότητα και σοβαρότητα. 

Αυτό, δεν σημαίνει ότι οι Χριστιανοί που ακολουθούν τον Χριστό συνθλίβονται μέσα στη λύπη. Πρέπει να ξεχωρίσουμε ανάμεσα στη χριστιανική σοβαρότητα, που είναι γεμάτη ελπίδα, πραότητα και γαλήνη, και στην σκυθρωπότητα του τεθλιμμένου, που στερείται τη χαρά.

Άς σημειώσουμε πάντως, ότι :

Η Γνήσια Κωμωδία δεν αποσκοπεί στην άμετρη και ανούσια ευτραπελία, αλλά αναδεικνύει με νοήμονα τρόπο αυτό που είναι κωμικό, φωτίζοντας την ανθρώπινη κατάσταση. 

Έτσι, το γέλιο που αποσπά είναι γέλιο που ελευθερώνει και ψυχαγωγεί την ψυχή. 

Οδηγεί το νού στη διάκριση των καταστάσεων και διδάσκει αυτό που είναι ελαφρύ, ώστε να γίνει φανερό αυτό που απομένει στο βάθος. 

Με τον τρόπο αυτό φωτίζει το νόημα και άρα δεν στέκεται εμπόδιο στη μετάνοια και τη σωτηρία. 

Η αληθινή κωμωδία δεν είναι ποτέ μονοδιάστατη και δεν εξευτελίζει τις σημασίες. 

Αντίθετα, δημιουργεί μία κλίμακα αξιολόγησης και αναγνώρισης σημασιών, μέσα από τη δύναμη του αστείου. 

Γι’ αυτό και το αστείο, είναι απαύγασμα της ανθρώπινης ευφυΐας, και η επιτυχής διατύπωσή του, προϋποθέτει πνευματική διαύγεια και οξυδέρκεια. 

Το γέλιο που παράγει δεν είναι α-νόητο, αλλά όπλο ενάντια στον ανυπόστατο φόβο και το ψεύτικο δέος που υποδουλώνει την ψυχή. 

Το αληθινό αστείο συνοδεύεται από την έκπληξη της ανακάλυψης και αφήνει στην ψυχή τη γεύσητης σύννοιας, που είναι συγγενική με την ελπιδοφόρα θλίψη.

 

 

 

 

 

 

 

Η Εν Χριστω Χαρα Ειναι Δωρο Του Αγιου Πνευματος Και Γι’ Αυτο Δεν Συμβαδιζει Με Την Αστοχια Της Αμαρτιας, Που Απομακρυνει Τον Ανθρωπο Απο Τη Δωρεα Του Θεου.

Στον μικρό Παρακλητικό Κανόνα διαβάζουμε την παρακάτω προσευχή:

“Χαράς μου την καρδίαν πλήρωσον Παρθένε, η της χαράς δεξαμένη το πλήρωμα, της αμαρτίας την λύπην εξαφανίσασα”.

Ο Χριστός μας διδάσκει ότι αν θέλουμε να τον ακολουθήσουμε οφείλουμε να σηκώσουμε με χαρά ένα σταυρό θλίψεως. 

Ειναι Ο Σταυρος Της Ελευθεριας Απο Την Εμπαθεια Του Εγωϊσμου Και Της Φιλαυτιας. Από την άλλη μεριά, η πτώση της φύσεως είναι συνώνυμη με τη θλίψη:

“Εν τω κόσμω θλίψιν έξετε, αλλά θαρσείτε. Εγώ νενίκηκα τον κόσμον”.

Αυτοί που μας μίλησαν για τη χριστιανική χαρά την έζησαν μόνον αφού πέρασαν μέσα από τη θλίψη της μετάνοιας, γι’ αυτό ποτέ δεν μίλησαν για τη χαρά χωρίς να μιλήσουν για τη λύπη, ώσπου στο εκκλησιαστικό λεξιλόγιο καθιερώθηκε πια η λέξη Χαρμολύπη, που εκφράζει όλο το μυστήριο της εν Χριστώ ζωής. Χαρά ,χωρίς τη λύπη της μετανοίας, δεν είναι χαρά εν Χριστώ. 

Χαρά και λύπη είναι και τα δύο δώρα του αγίου Πνεύματος αχώριστα, έτσι που αν λείπει το ένα από την ψυχή μας, το άλλο παύει να είναι κατά Θεόν. 

Η Λυπη Για Τις Αμαρτιες Χωρις Την Χαρα Της Ελπιδας Δεν Ειναι Μετανοια, Αλλα Απογνωση, Η Χειροτερη Απο Τις Αμαρτιες...Για όλα τα παραπάνω, αλλά και για ο,τιδήποτε σας συμβαίνει...