Αν χανότανε κάποια στιγμή το Ευαγγέλιο, λένε πολλοί Πατέρες, κι έμενε μόνο το κείμενο απ’ του ασώτου υιού, θα ήταν αυτό αρκετό απο μόνο του για να εκφράσει την πεμπτουσία του Θεού.
Ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, άλλοτε μελλοθάνατος κορυφαίος λογοτέχνης και διακεκριμένος διανοητής επάνω σε θέματα Ορθόδοξης θεολογίας απεβίωσε στα 60 του χρόνια με την Αγία Γραφή κάτω από το προσκεφάλι του, αφήνοντας την παρακαταθήκη στον γιο του τον πρωτότοκο με την προτροπή να την διαβάζει πάντα.
Πιστεύω ότι δεν υπάρχει τίποτε πιο όμορφο, πιο βαθύ, πιο συμπαθητικό, πιο λογικό, πιο ζωντανό και τέλειο από τον Χριστό.
Και λέω στον εαυτό μου, με ζηλόφθονη αγάπη, όχι μόνο ότι δεν υπάρχει τίποτε, αλλ’ ότι δεν μπορεί να υπάρχει.
Επιπλέον, αν κάποιος μου απεδείκνυε ότι ο Χριστός δεν ταυτίζεται με την αλήθεια κι ότι, στην πραγματικότητα, η αλήθεια είναι εκτός Χριστού, θα προτιμούσα τότε να παραμείνω με τον Χριστό, παρά να πάω με την αλήθεια.
ΟΚίργκεγκωρ , κατανοώντας πολύ καλά το αντιβιβλικό πνεύμα των ισχυρισμών του Λουθήρου του δόγματος δηλαδή sola scriptura, αντέδρασε σε ό,τι είναι γνωστό ως προτεσταντισμός ισχυριζομενος πως η πίστη, αντί να βοηθά τον άνθρωπο να διεισδύσει στα του Θεού, απλώς τον συντρίβει.
Ετσι, η πίστη αποβαίνει η μεγάλη παγίδα του ¨υποκειμένου¨, καθώς διαρκώς, δομικά αυτοαναιρείται.
Την στιγμή που αρχίζει κανείς να νομίζει ότι εννόησε το θείο, αυτό διαφεύγει, και το υποκείμενο μένει μόνο, γυμνό, σε αγωνία.
Ετσι λοιπόν, αναιρώντας υπαρξιακά, και ταυτόχρονα τραγικά, την analogia fides, φτάνει, ο Κίργκεγκωρ, στα υπαρξιστικά δόγματα.
Όπως το : η ύπαρξη προηγείται της ουσίας μου, το άτομο είναι αυτό που εξίσταται από την ουσία του, η πραγματική ύπαρξη είναι ολότελα αδιάφορη για την ουσία κλπ
Κατά την ορθόδοξη Θεολογία,ο μόνος ισως τρόπος για να αποφευχθεί η αναλογία μεταξύ Θεού και ανθρώπου,είναι να αποδεχτεί κανείς ότι Αυτόςπου μίλησε στον λαό του Ισραήλ και του αποκαλύφθηκε ως ο Θεόςείναι στην πραγματικότητα ο Χριστός, και όχι ο Πατήρ.
Ο μέλλων να ενσαρκωθεί Υιός, είναι Αυτός που εμφανίζεται, άσαρκος ακόμη, στους Προφήτες, και επιτρέπει με κτιστά ρήματα και νοήματα να μεταφερθεί η άκτιστη πραγματικότητα στον άνθρωπο δεν επιτρέπει να θεωρηθεί αυτή η μεταφορά του ακτίστου στο κτιστό ρήμα προϊόν αναλογίας.
Το άκτιστο μπορεί να κοινωνεί με το κτιστό, το οποίο και υπερβαίνει κατά πάντα, βιάζοντάς το, με μια ιερή, όχι εξουσιαστική βία, μεταμόρφωσης και πνευματικής ανόδου.
Το κτιστό μετέχει αληθινά στο άκτιστο, μεταστοιχειώνεται σε κάτι πνευματικό, με την βιβλική έννοια και όχι απλά ψυχικό, καθώς δύναται πράγματι να υποδεχτεί θαυμαστά το ξένον, το άλλον, που είναι ο Θεός κίνησις υπέρ φύσιν.
Έτσι λοιπόν,ο άσαρκος ακόμη Χριστός, εμφανιζόμενος στην Παλαιά Διαθήκη, μεταμορφώνει δυναμικά τον άνθρωπο,ενώ, αντιθέτως, αν θεωρηθεί καταρχήν δυνατή μια κάποιας μορφής κοινωνία με τον Θεό καθ' εαυτήν, έξω από το γεγονός του σαρκωθησομένου Λόγου σε κάποια ουμανιστική, ορθολογική, ενορατική βάση, τότε θα υπάρξει θεολογικό πρόβλημα.
Συγκεκριμένα, το γεγονός Ενσάρκωση, θα θεωρηθεί απλώς ως το επιστέγασμα, και όχι η προϋπόθεση, μιας ήδη υφιστάμενης, και μάλιστα αυτοδικαίως, ipso jure, κοινωνίας με τον Θεό, σύμφωνα ακριβώς με τις προϋποθέσεις της δυτικής θεολογίας .
Το βιβλικό πνεύμα ωστόσο είναι σαφές.Ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο ως μια εντελώς καινούργια πραγματικότητα δίπλα, μάλλον έξω από Αυτόν, ενώ παράλληλα αληθεύει ότι απολύτως καμία προϋπόθεση λογική, συναισθηματική, κλπ, δεν δέσμευσε τον Θεό στο δημιουργικό Του έργο.
Ως εκ τούτου, ο βιβλικός Θεός, ο Ζων Θεός της Παλαιάς Διαθήκης, που ήρθε σε επαφή, μίλησε με τον Αδάμ και του γνώρισε τον εαυτό Του , διατηρεί εμφανιζόμενος όλη την ρεαλιστικότητα της πρωτογένειάς Του, τον υπαρξιακό δυναμισμό του ριζικά Άλλου, που ξεπερνά οποιαδήποτε περί αυτού περιγραφική πλατωνική ή μυστική ιδέα: είναι ο ίδιος ο Χριστός, ο περίφημος της Μεγάλης Βουλής Άγγελος, που στέκει δίπλα στον Πατέρα ως Σοφία ή δημιουργικός Λόγος Αυτού.
Είναι ίδιος με τον Πατέρα, Ένας με Αυτόν, όπως υπαρξιακά προσεγγίζεται αυτό το Εν του Θεού από τους Προφήτες, και όμως διαφορετικός από Αυτόν.
Οι άνθρωποι αγαπούν τον κόσμον, επειδή δεν εγνώρισαν ακόμη την πικρία του.
Είναι τυφλοί ψυχικα και δεν βλέπουν τι κρυβεται μέσα σ αυτήν την προσωρινή χαρά.
Όμως εσείς, που τόσα έχετε ιδεί και ακούσει, πρέπει να εννοήσετε, ότι των προσκαίρων αι απολαύσεις παρέρχονται ως σκιά.
Και ο καιρός της ζωής μας φεύγει, περνά δεν γυρίζει οπίσω.
Ο δε καιρός του παρόντος βίου είναι καιρός θέρους και τρυγητού.
Και ο καθείς συνάγει τροφήν-όσον δύναται καθαράν- και ταμιεύει εις την άλλην ζωήν.
Δεν κερδίζει ο έξυπνος, ο ευγενής, ο ομιλών τορνευτά ή ο πλούσιος, αλλ’ όστις υβρίζεται και μακροθυμεί, αδικείται και συγχωρεί συκοφαντείται και υπομένει.
Εκείνος που γίνεται σπόγγος και καθαρίζει ότι του λέγουν οποίας λογής και αν είναι.
Αυτός καθαρίζεται και λαμπρύνεται περισσότερον.
Αυτός φθάνει εις μέτρα μεγάλα.
Αυτός εντρυφά είς θεωρίας μυστηρίων.
Και τέλος αυτός είναι από εδώ μέσα εις τον Παράδεισον.
Και όταν έλθει του θανάτου η ώρα εκείνη, μόλις κλείσουν τα μάτια αυτά, ανοίγουν τα εσωτερικά -της ψυχής.
Και ενόσω διανοειται τα εκείθεν, ευρίσκεται αίφνης εις εκείνα που επιθυμεί, χωρίς ποσώς να καταλάβει.
Από σκότος μεταβαίνει εις φώς, από θλίψεως είς ανάπαυσιν, από ζάλης είς λιμένα ατάραχον, από πολέμου είς ειρήνην διηνεκή.
Όθεν, αδελφοί μου καλοί και ηγαπημένοι, όστις αδικείται εν τω κόσμω τούτω και θελήσει να ζητήσει το δίκαιον, ας γνωρίζει ότι είναι αυτό να βαστάζει το βάρος του αδελφού,του πλησίον του, μέχρις εσχάτης πνοής και να κάμνη υπομονήν εις όλα τα λυπηρά της παρούσης ζωής.
Διότι η κάθε θλίψις όπου μας γίνεται, είτε εξ ανθρώπων, είτε εκ δαιμόνων, είτε εξ αυτής της ιδίας μας φύσεως, πάντοτε έχει κεκλεισμένον εντός της το ανάλογον κέρδος.
Καί όποιος την αποπερνά δι’ υπομονής λαμβάνει την πληρωμήν’ ενταύθα τον αρραβώνα κακείθεν το τέλειον.
Χρεία λοιπόν της υπομονής, καθάπερ άλας εν φαγητώ.
Καθότι άλλος δρόμος δεν είναι του να κερδίσωμεν, να πλουτίσωμεν, να βασιλεύσωμεν.
Αυτόν τον δρόμον ο Χριστός μας τον χάραξε.
Και ημείς όσοι τον αγαπούμεν, οφείλομεν δι’ αγάπην Του να ακολουθήσωμεν.
Αν και μας είναι πικρόν το αψίνθιον, αλλ’όμως καθαρίζει το αίμα και υγιαίνει το σώμα μας.
Χωρίς πειρασμόν δεν γνωρίζονται οι αγνές ψυχές, δεν φαίνεται η αρετή, δεν διακρίνεται η υπομονή.
Χωρίς πειρασμούς αδύνατον η υγεία της ψυχής να φανεί.
Αυτό είναι το καθαρτήριον πύρ, όπου καθαράν και λαμπράν απεργάζεται την ψυχήν.
Όταν πια έπαψε να διώκεται ο Χριστιανισμός,άρχισαν να εισρέουν σ αυτόν πλήθη κόσμου, καλου, και κακού.
Ευσεβων,ασεβών, οπορτουνιστών.
Αγαθων πονηρών ιδιως πονηρων, που μυρίστηκαν ευκαιριακό κερδος.
Δεν επεκράτησε ο αληθινός Χριστιανισμός εννοείται, όλοι γίνανε Χριστιανοί Με αποτέλεσμα, λέει κάπου ο αγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος για κάποιους ¨επισκόπους¨ της εποχής του, Χθες, εν θεάτροις μέσος, σήμερον αυτός ξένον θέαμα, χθες, λέει, σύχναζες στα θέατρα, σήμερα είσαι ο ίδιος παράδοξο θέαμα θέατρο είσαι εσύ ο ίδιος που έγινες επίσκοπος, δηλαδή.
Αφού γλέντησε τη ζωή του , μέσα στα θέατρα μετά έγινε ο ίδιος θέατρο. Ένας επίσκοπος που δεν πιστεύει κάνει μια θεατρική παράσταση και ποσες δεν βλέπουμε στις μερες μας.
Τα πρωτα χρονια, μετα τον Μεγα Κωνσταντινο Τοτε που τρωκτικά μπηκαν στο σωμα της Εκκλησιας κι αρχισε κι αυτή να γινεται κοσμικη εξουσια. Από Τότε Αρχίζει Μια Φυγή Ανθρώπων που θέλανε αληθινότερο Χριστιανισμό ,στο μοναχισμό .
Τότε γεννιέται ο μοναχισμός, που σημαίνει μια φυγή από έναν εκκοσμικευμένο Χριστιανισμό.
Δεν νιώθαν πια ότι μέσα στις εκκλησίες ήταν, ο αληθινός Χριστιανισμός και φεύγαν και εκαμαν δικές τους ¨κοινότητες¨, έξω από τις πόλεις τις χριστιανικές.
Και στο τέλος όσο περνάν οι αιώνες ο Χριστιανισμος γίνεται ατομιστικός γιατί χανεται αυτή η έννοια του ¨Σώματος¨ του Χριστού.
Δεν νιώθαν ενωμένοι.
Γι’ αυτό βλέπουμε και να αρχίζουν οι εκκλησίες να γίνονται μικρές.
Οι πρώτες εκκλησίες ήτανε μεγάλες και με πολύ φως,να βλέπει ο ένας τον άλλον, γιατί νιώθανε όλοι ότι ήτανε μέλη του ενός Σώματος.
Όταν έπεσε αυτή η συνείδηση ότι είναι ενωμένοι σε ένα Σώμα Χριστού και ο καθένας σκεφτόταν τον εαυτό του ξεχωριστα προτιμούσαν να κάμνουν μικρά εκκλησάκια σκοτεινά να πηγαίνουν εκεί να κρύβονται σε μια γωνία, και να μην βλέπει ο ένας τον άλλον, το βλέπουμε στις μέρες μας, που ομάδες¨εκλεκτων¨ χριστιανων μαζεύονται σε ξωκκλησια και κανουν την ιδιωτική τους λατρεία
Οι Εκκλησίες των επομένων αιώνων είναι μικρές και σκοτεινές, μικρά παραθυράκια, αλλάζει η νοοτροπία.
Ενώ πρώτα λέγανε εμείς μετά γίνεται εγώ. Αλλά αυτό βλέπετε είναι τελείως αντίθετο προς το αληθινό πνεύμα του Χριστιανισμού.
Όσο είναι δυνατόν μέσα στα όρια μιας ενορίας ας πούμε, να ξαναζήσουν οι ενορίτες, όσοι, τέλος πάντων, όσοι γιατί πολλοί είπαμε έρχονται στην εκκλησία για να ανάψουν το κερί και να ζητήσουν κάποιο ρουσφέτι από τους αγίους ή από την Παναγία.
Όχι ¨νέες συνταγές¨ο Χριστιανισμός δεν είναι μαγειρική
Αυτά που εκφραζουν τον αληθινό Χριστιανισμό, την αληθινή ορθοδοξία, δεν είναι λόγια Είναι πράγματα βγαλμένα από τους αγίους βγαλμένα από την Αγία Γραφή, αλλά που τα ξεχνάμε.
Οι ψυχές των ανθρωπων μετά θάνατο βρίσκονται σ’ έναν χώρο, του οποίου δεν γνωρίζουμε τη φύση. Είναι όλες μαζί, στερούμενες επικοινωνιας. περιμένουν την ημερα της κρίσεως . Το βλέπουμε στην παραβολή του πλούσιου και του Λαζάρου
(Λουκ. 16,19-31).
Ο πλούσιος πέθανε και πήγε στον τόπο των βασανιστηρίων, ενώ ο φτωχός Λάζαρος οδηγήθηκε από τους αγγέλους στους κόλπους του Αβραάμ (Λουκ. 16,22).
Μεταξύ των δύο αυτών καταστάσεων υπαρχει χάσμα μέγα και αγεφύρωτο. Ο πλούσιος είναι στο σκοταδι,κι αναζητα λίγες σταγόνες νερού να δροσίσει την καιόμενη γλώσσα του.
Θα ήθελε να γυρίσει στον κόσμο για να βάλει μυαλό στ’ αδέλφια του για να μην καταλήξουν, όπως κι αυτός, στο σκοταδι. Όμως δεν μπορούσε. Ζητούσε βοήθεια από τον Λάζαρο, ο οποίος ζούσε ευτυχισμένος στην ηρεμία και τη χαρά της αγκαλης του Αβρααμ.
Το διάστημα ζωής που μεσολαβεί μεταξύ του θανάτου του ανθρώπου και της δευτέρας παρουσίας της καθολικής κρίσης ειναι η μέση κατάσταση των ψυχών. Είναι το μεσοδιάστημα μέχρι τον δεύτερο ερχομό του Χριστού στον κόσμο. Ο Απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους επιστολή αναφέρει:
και ούτοι πάντες μαρτυρηθέντες δια της πίστεως ουκ εκομίσαντο την επαγγελίαν του Θεού περί ημών
κρείττον τι προβλεψαμένου
ίνα μη χωρίς ημών τελειώθωσιν (Εβρ. 11, 39-40).
Η μερική κρίση δεν είναι λόγος κενός, κάτι που λέμε ρητορικά και σχηματικά, χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο.
Είναι κατάσταση πραγματικής ζωής, που εμείς που ζούμε ακομη δεν μπορούμε να καταλάβουμε.
Αλήθεια, πως ζει η ψυχή χωρις το σώμα της με το οποίο ηρθε κι έζησε τόσα χρόνια στη γη ;
Αυτή μονάχα το γνωρίζει και ο Θεός. Θα το μάθουμε κι εμείς, όταν έρθει η ώρα μας. Η ζωή δεν θα είναι ίδια για όλες τις ψυχές.
Όσοι έζησαν σωστα την ζωή τους αγάπησαν τον Θεό και τον συνάνθρωπο και πέθαναν ειρηνικά στους κόλπους της Εκκλησίας, θα πάνε στο φωτεινό μέρος της μέσης κατάστασης, κοντά στον θεό, απολαμβάνοντας μέρος της χαράς της ευλογίας περιμένοντας τη δεύτερη παρουσία του Χριστού για να λάβουν το πλήρες μέτρο της ευτυχίας του ουρανού, για το οποίο έζησαν στον εχθρικο τόπο της επίγειας ζωής.
Οσες τωρα έζησαν μακριά από τον Θεό, κομμένες από τη σωστική χάρη του, αδιάφορες για το λυτρωτικό έργο του Χριστου ζωντας απλα και μόνο για τις ορέξεις της φυσης τους, οντες σκληροι και απάνθρωποι για τον συνάνθρωπο, θα βιωσουν την αγωνια, πάντοτε στην μέση κατάσταση, όπου θα τιμωρούνται μερικώς για την αντίθετη και απάνθρωπη διαγωγή τους, τρέμοντας την έλευση της δευτέρας παρουσίας του Κριτή.
