Η ¨Πολιτεία¨, περιλαμβάνει την Αλληγορία του σπηλαίου, με την οποία ο Πλάτων εξηγεί τη Θεωρία των Ιδεών του.
Ο σημερινος άνθρωπος ζει σε μια ψευδαίσθηση.
Σύμφωνα με τον μύθο, οι άνθρωποι ζούμε φυλακισμένοι μέσα στις αυταπάτες μας και δεν μπορούμε να γνωρίσουμε την αλήθεια γιατί μας εμποδίζουν τα δεσμά των αισθήσεων.
Κάποια στιγμή ελαχιστοι απαλλάσσονται από τα δογμάτα, και γνωρίζουν την αλήθεια.
Συμφωνα με το μυθο του¨σπηλαιου¨του Πλατωνα, σε ένα σπήλαιο, κάτω από τη γη, βρίσκονται άνθρωποι αλυσοδεμένοι με τέτοιο τρόπο, ώστε να βλεπουν μόνο τον απέναντί τους τοίχο. Δεν μπορούν να κοιτάξουν ούτε πίσω, ούτε δεξιά, ούτε αριστερά.Πίσω τους ωστόσο είναι αναμμένη μια φωτιά.
Έτσι οτιδήποτε εκδηλώνεται πίσω από την πλάτη τους αναπαριστάνεται ως σκιά στον απέναντι τους τοίχο.
Ετσι οι άνθρωποι αυτοί σ ολη τη ζωή τους τα μόνα πράγματα που έχουν δει, είναι οι σκιές των πραγμάτων, έχουν την εντύπωση ότι οι σκιές που βλέπουν πάνω στον τοίχο είναι τα ίδια τα πράγματα. Καποιος , καποια στιγμη ελευθερωνεται, και βγαινει από τη σπηλιά και ανεβαινει πάνω στη γη και, κάτω από το φως του ήλιου, βλεπει τα πράγματα, και καταλαβαινει την πλάνη στην οποία ζούσε όσο ήταν μέσα στη σπηλιά.Αντιλαμβανεται τοτε πως οι σύντροφοι του, που εξακολουθούν να βρίσκονται στο σπήλαιο, ζουν βυθισμένοι μέσα στις ψευδαισθήσεις.Κατά τον Πλάτωνα, ο απελεύθερος δεσμώτης είναι ο φιλόσοφος, που βλέπει τα ίδια τα όντα, τις ιδέες, και όχι τα είδωλά τους.Οι αλυσοδεμένοι σύντροφοι του είναι οι κοινοί άνθρωποι που, έχοντας εθισθεί στις απατηλές παραστάσεις των αισθητών πραγμάτων, ζουν, χωρίς να το ξέρουν, μέσα στο ψέμα. Πάντοτε βέβαια, για τον Πλάτωνα, υπάρχει η δυνατότητα απεμπλοκής των αλυσοδεμένων ανθρώπων από τις πλάνες τους. Για να το πετύχουν αυτό, χρειάζεται να αποδεσμευτούν από τις αλυσίδες τους.Αυτές συμβολίζουν τις αισθήσεις τους, που τους υποχρεώνουν να παρατηρούν μόνο τα απατηλά είδωλα των ιδεών, των αληθινών όντων. Αντί για τις αισθήσεις τους όμως θα πρέπει να εμπιστευτούν το νου τους.
Ο Ήλιος, συμβολίζει το Αγαθό, και συμβολιζει τον Θεό, που χωρις Αυτόν,οι άνθρωποι ζουν μες το σκοτάδι.Ο κόσμος μέσα στο σπήλαιο, για ολόκληρο το έργο της Πολιτείας, εκφράζει την εμμονή στα αισθητά πράγματα, όσων μπορούν οι άνθρωποι να αντιληφθούν με τις αισθήσεις τους, ενώ η άνοδος στον πραγματικό κόσμο και η όραση των αληθινών Ιδεών (υπό το φως του Ήλιου) οδηγούν στην κατα τον Πλάτωνα απόλυτη αλήθεια :Την εναρμόνιση των τριών τμημάτων της ψυχής και την ενδυνάμωση του λογιστικού.Καθηλωμένοι στην ίδια θέση οι έγκλειστοι βλέπουν μόνο σκιές και, ελλείψει άλλων ερεθισμάτων, θεωρούν αυτονόητη την αυθεντικότητά τους.Τα δεσμά τούς στερούν κάθε δυνατότητα κίνησης, αυτενέργειας και διεύρυνσης του οπτικού τους πεδίου. Προσωπική δράση δεν υφίσταται.
Υπάρχει μόνον όραση αλλά και αυτή δεν είναι άλλο από παθητική παρατήρηση των συμβάντων, αναντίρρητη αποδοχή των δεδομένων των αισθήσεων, άγνοια, πλάνη.Η ανάβαση στον κόσμο του φωτός συνιστά μια πορεία, η οποία ξεκινώντας από μια αρνητική γνώση, από τη γνώση «του τι δεν είναι», απολήγει στην αυτογνωσία και την κοσμογνωσία.Ο κόσμος του σπηλαίου απεικονίζει την εμμονή της ψυχής στο αισθητόν, την υπερεκτίμησή του, την παντελή κυριαρχία των αισθήσεων και του επιθυμητικού τμήματός της επί του λογιστικού.
Σήμερα, Ζούμε Φυλακισμένοι Στα Σώματά Μας, μέσα στις παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις και τις αυταπάτες μας που δημιουργούνται από τον εγωκεντρισμό, την επιθυμία για απόκτηση και εξουσία, τον ατομικισμό, την αδιαφορία για τους άλλους, την προσκόλληση μόνο στις σωματικές μας ανάγκες που μας παρουσιάζουν ως πραγματικό και ως την μοναδική μας επιλογή για ζωή .Ο κόσμος του σπηλαίου και όσα διαδραματίζονται εντός του είναι τόσο δεδομένος, ώστε να μη γεννά την παραμικρή αμφιβολία για το αν είναι αληθινός.Ωστόσο αυτό συμβαίνει και στη δική μας πραγματικότητα που δεδομένα και αληθινά θεωρούνται μόνον όσα μας δείχνουν τα ΜΜΕ, όσα μάθαμε στο σχολείο, όσα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας όχι όμως με τον νου μας, όσες επιθυμίες απορρέουν από τις σωματικές μας ανάγκες αλλά και τις ανάγκες επιβεβαίωσης του υπέρμετρου εγώ μας με αποτέλεσμα όλα αυτά να έχουν οδηγήσει τον άνθρωπο στη ψευδαίσθηση πως είναι μόνος του και ο μόνος τρόπος να επιβιώσει είναι εις βάρος των άλλων και της φύσης.
Ο πυρήνας του μύθου του σπηλαίου ξαναπροτάθηκε, σε σύγχρονη εκδοχή, στην ταινία το Matrix (1999) των αδερφών Andy και Larry Wachowsky (Γουατσόφσκυ).Η ταινία, ως γνωστόν, περιγράφει ένα μέλλον στο οποίο ο κόσμος όπως τον ξέρουμε εμείς είναι ουσιαστικά το Matrix, μια εικονική πραγματικότητα που δημιουργήθηκε και συντηρείται από νοήμονες μηχανές προκειμένου να κατευνάσει, υποτάξει και εκμεταλλευτεί τον ανίδεο ανθρώπινο πληθυσμό ως πηγή ενέργειας (παραγωγής και κατανάλωσης, θα λέγαμε).Όπως στο μύθο του σπηλαίου, ο κόσμος του Μάτριξ (σπηλιά -ΜΗΤΡΑ - matrix) , είναι ένας κόσμος παραισθήσεων. Οι άνθρωποι ζουν και κινούνται σε αυτόν, χωρίς να υποψιάζονται την πραγματική «ψεύτικη» κατάστασή του.Η ταινία αναφέρεται δήθεν στο μέλλον, για ευνόητους λόγους, ενώ περιγράφει γλαφυρά τη σύγχρονη κατάσταση της ανθρωπότητας. Στην πρώτη ταινία της σειράς, ο ήρωας ο Neo, διαλέγει το κόκκινο χάπι που του επιτρέπει να προχωρήσει στην αφύπνιση.
Ο Σκοτεινός, όπως τον αποκαλούσαν, Ηράκλειτος δηλώνει χαρακτηριστικά
Ενας Και Κοινος Ειναι Ο Κοσμος Για Τους Ξυπνητους.
Οι Κοιμισμενοι Ζουν Ο Καθενας Στο Δικο Του Κοσμο.
Όμως δεν θέλουν όλοι οι άνθρωποι να ξεφύγουν από το Μάτριξ. Δεν είναι όλοι έτοιμοι να αντικρούσουν την φοβερή πραγματικότητα. Θέλουν να ζουν στον ψεύτικο κόσμο. Προτιμούν να μένουν στο όνειρο, παρά να αντιληφθούν το μέγεθος του εφιάλτη στον οποίο είναι έτσι κι αλλιώς μπλεγμένοι.
Χαιρετε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου